Zijden tweeter dome restaureren

De dome (het bewegende membraan) van dometweeters kan van verschillende materialen gemaakt zijn. Een veelvoorkomend materiaal is (kunst)zijde. Dit materiaal wordt fijn gewoven en in de koepelvorm geperst. Vervolgens wordt er vaak een coating aangebracht om er zeker van te zijn dat het membraan 100% luchtdicht is en blijft.

Na verloop van tijd kunnen stoffen in de lucht (rook!), zonlicht, stof, mechanische slijtage en temperatuurverschillen ervoor zorgen dat de dome 'slijt', vervuilt of zelfs scheurtjes in de coating krijgt. De geluidskwaliteit van de tweeter lijdt hieronder. Een tweeter die niet 100% luchtdicht is kan het geluid niet goed weergeven. Er wordt onvoldoende druk opgebouwd door akoustische kortsluiting waardoor de hoge tonen minder duidelijk zijn in het geluidsbeeld of zelfs helemaal verdwijnen.

Hier een foto van een dome die niet langer goed functioneert:

De dome is vervuild, er zit een dikke laag stof op en de coating bedekt niet langer de gehele dome. Hierdoor speelt deze tweeter buiten de specificaties waarvoor het ontworpen is. De luidspreker zal hierdoor dof en lusteloos klinken.

In deze sectie zullen wij uitleggen hoe vervuilde domes, en domes met een beschadigde coating, kunnen worden hersteld.

Verwijder als eerste stap de tweeter uit de luidsprekerkast. Meestal zit de tweeter in de kast geschroefd (soms zitten de schroeven onder een sierring), maar soms is er een andere bevestigingsmethode. Op het web zijn vaak specifieke instucties te vinden. Soms kunnen wij vertellen hoe het werkt. Wanneer de tweeter uit de kast is verwijderd is het van belang om de polen van de tweeter te markeren, zodat na de reparatie de tweeter weer op de juiste wijze wordt aangesloten. Wij markeren standaard de positieve pool van de tweeter.

Vervolgens moet de zijden dome worden schoongemaakt. Dit gaat vaak het makkelijkst wanneer de frontplaat van de tweeter wordt verwijderd. Soms kan dat niet, dan wordt het behelpen, maar kan de dome nog steeds zo goed en zo kwaad als het gaat worden schoongemaakt. Wij gebruiken voor de schoonmaak een zachte klamnatte doek met een mengsel van water en wat afwasmiddel. Meng het goed voordat het op de doek wordt aangebracht. Met deze doek kan de dome voorzichtig worden schoongepoetst. Zet geen kracht, werk voorzichtig, en zorg dat de doek meerdere keren contact heeft met de tweeter dome. Gebruik steeds een ander (schoon) deel van de doek.

De foto hierboven toon het diafragma van de dome tweeter. Deze hebben wij uit de tweeter gehaald zodat wij overal goed bij kunnen.Pas in dat geval wel op dat de spreekspoel (achterop de dome) niet beschadigt!

Als de zijden dome schoon gemaakt is het tijd om de staat van de coating te inspecteren. Een vergrootglas kan hier van pas komen. De meeste domes zijn slechts zo'n 2,5 centimeter groot....

Op onze dome is duidelijk te zien dat er plekken zijn waar de coating van de dome beschdigd is of zelfs helemaal is verdwenen:

Op de plek waar de coating is beschadigd is de dome niet langer luchtdicht. Een deel van de luchtdruk die de dome aan de voorzijde opbouwt zal door deze gaatjes 'weglekken'. Het gevolg: een lagere geluidsdruk, minder hoorbare hoge tonen.

Op de plaatsen waar de coating is beschadigd, of zelfs is verdwenen, moet een nieuwe coating worden aangebracht. Er kan ook voor gekozen worden om op de hele dome een nieuwe coating aan te brengen. In de meeste gevallen is dat de beste oplossing.

Zet bij het aanbrengen van de coating geen kracht. Breng de coating voorzichtig aan zodat de dome niet vervormd wordt.

Omdat onze tweeter verscheidene plaatsen heeft waar de coating verdweden of beschadigd is kiezen wij er voor de hele dome opnieuw van een coating te voorzien:

De coating die wij gebruiken voor deze reparatie is afkomstig van een luidsprekerfabrikant. Het gaat hier dus om een speciaal produkt, niet om iets dat bij de doe-het-zelf-markt in de schappen ligt.

De coating die wij gebruiken wordt aangebracht in een (1) enkele laag. De droogtijd bedraagt bij kamertemperatuur zo'n 24 uur. Een flacon bevat voldoende coating voor het repareren van meerdere dome tweeters.

Als de coating droog is kan de tweeter weer in elkaar gezet worden, Wij plaatsen het diafragma terug op de magneet. Zorg dat de spoel van de tweeter helemaal schoon is:

Maak eventueel de luchtspleet van de magneet schoon, vervang eventuele ferrofluid ook meteen.

Wij schroeven de frontplaat op het diafragma. Draai de schroeven niet te strak aan.

Nu kan de tweeter worden teruggeplaatst in de luidsprekerbehuizing. Sluit de bedrading op de juiste wijze aan. Indien de juiste markeringen zijn gezet is dit eenvoudig te doen.

© Good Hifi VOF